Naar Svalbard

21 mei 2023 op naar Svalbard

We hebben de tassen redelijk snel weer ingepakt. Is ook niet zo moeilijk als je er bijna niets uit haalt. Alles gaat de auto in en op naar de luchthaven. Zelf weer ingecheckt en de bagage afgeleverd. We moeten naar een andere terminal dus in de bus. Die andere terminal is echt even behelpen. Het is een soort grote opblaastent met klapstoeltjes. Er zijn hier twee gates maar er is een vlucht vertraagd dus het zit overvol.

Gelukkig vertrekt ons vliegtuig wel op tijd. We zitten helemaal op de achterste rij maar we kunnen net door het raampje bij de rij voor ons kijken. Maar al snel zitten we boven de wolken. Het is maar anderhalf uur vliegen dus dat valt mee. Boven Spitsbergen begint de lucht net een beetje te breken dus we hebben prachtig uitzicht op de gletsjers en besneeuwde bergen. Dan komt het stadje Longyearbyen in beeld en begint het vliegtuig behoorlijk te schudden. We waren al gewaarschuwd dus geen probleem. Dit komt door de harde wind die er nu staat.

We lopen naar de aankomsthal waar een grote opgezette ijsbeer boven de bagageband staat. Deze maar snel op de foto gezet want het is natuurlijk nog wel afwachten of we ze in het echt gaan zien.

De bagage komt al snel dus we kunnen naar de bus. Buiten staat het bekende bord met de afstanden naar de verschillende plaatsen. We zitten hier 1309 km van de Noordpool en 18.692 km van de Zuidpool af. Amsterdam staat er niet op maar zal zo'n 2.800 km zuidelijker liggen. Ook staat hier het eerste bord wat waarschuwt voor ijsberen. Het is het bekende driehoekige waarschuwingsbord waarbij de achtergrond in de rode driehoek in tegenstelling tot normaal, nu zwart is omdat je anders de ijsbeer niet ziet ;-)

De schattingen zijn dat er op Svalbard zo'n 5.000 ijsberen leven (meer dan het aantal inwoners). Ze zijn nieuwsgierig en hebben altijd honger. Als je je buiten de dorpsgrenzen begeeft (dus voorbij de bekende borden) dan ben je verplicht om een geweer bij je te hebben (en ook te weten hoe dat te gebruiken in geval van nood). Als je echter een ijsbeer neerschiet zal er altijd een onderzoek plaatsvinden. Is het je eigen schuld dat je de beer hebt moeten schieten, door onvoorzichtigheid o.i.d.,  dan staat je een hoge boete te wachten. Van onze gids, Andreas Umbreit, die al 42 jaar gids is op Spitsbergen, hebben we vernomen dat hij gelukkig nog nooit zijn geweer heeft hoeven gebruiken. 

Longyearbyen is de enige aanvlieghaven van Spitsbergen en is genoemd naar de Amerikaanse ondernemer John Munroe Longyear. Hij rinchtte in 1906 de Arctic Coal Company op voor het delven van steenkool. Het stadje telt ongeveer 2.000 inwoners en is de hoofdplaats en zetel van de Gouveneur van Svalbard. Longyearbyen is alleen bereikbaar per boot of vliegtuig. Op heel Spitsbergen (wat ongeveer de oppervlakte heeft van Nederland en België samen) is er niet meer dan 40 km aan wegen.

We rijden met de flybus naar het plaatsje Longyearbyen langs de haven en zien de Antigua (ons verblijf vanaf morgen) al liggen. Snel even een foto.

In 15 minuten zijn we bij het hotel The Vault. Alle spullen op de kamer gelegd en direct gaan wandelen in het dorp. Het is nu prachtig weer en het zonnetje schijnt af en toe. Het hele dorp staat vol met sneeuwscooters en mensen die gaan skiën. We zien ook skiërs langs de bergen naar beneden komen. Op onze vraag hoe ze dan boven komen komt het antwoord: lopend. Er zijn hier nl. geen kabelbanen o.i.d. Nou dan moet je wel een echte liefhebber zijn om op bijzondere plekken te skiën. Een uur lopen/klimmen om vervolgens in een vijftal minuten naar beneden te skiën. We lopen helemaal tot het einde van het dorp tot vlakbij de gletsjer. Hier mogen we niet verder zonder geweer.

Op de berghelling zien we langs de sporen van de sneeuwscooters nog een tweetal rendieren. Dit is een iets andere soort dan de rendieren op het vaste land. Ze hebben zich aangepast aan de winterse omstandigheden. Kortere poten en een compacter lichaam.

Via een ander pad lopen we weer terug. Hier hangt aan een lantaarnpaal ook zo'n mooi waarschuwingsbord dat waarschuwt voor beren. Vlakbij het kerkje schijnt een geocache te liggen bij het oudste huisje van Svalbard. Dus die maar even gezocht. Dat was niet zo lastig want er stond net een andere cacher. Het is echt bijna zomers weer, terwijl het ongeveer 5 graden is.

Longyearbyen ligt aan het Adventfjord wat weer een zijtak is van het grote Isfjord. Het ligt op 78 graden noorderbreedte en is de noordelijkste plaats met meer dan 1.000 inwoners ter wereld. Waar vroeger de mijnbouw zorgde voor inkomsten is nu de voornamelijkste inkomstenbron het toerisme.

Alle huizen in Longyearbyen zijn gebouwd op palen. Dit komt omdat de bodem permafrost is en daar bouw je geen fundering op. De permafrost kan hier 10 tot 40 meter diep liggen, met een actieve laag die iedere zomer smelt wanneer het boven de nul graden komt. De palen moeten dus zo diep zitten totdat ze bij de vaste laag zitten om te voorkomen dat het huis wegzakt.

De sneeuwscooter is het meest gebruikte vervoersmiddel (vooral in de wintermaanden). Het hele dorp staat er dan ook vol mee en er wordt nog behoorlijk gebruik van gemaakt. Als we een week later terugkomen is dat al bijna niet meer mogelijk omdat de sneeuw die er nu nog ligt dan helemaal weg gesmolten zou zijn. Er zijn zelfs speciale waarschuwingsborden i.v.m. de sneeuwscooters. 

Wij zijn er in mei dus de zon gaat niet meer onder. In de winter echter is de zon 4 maanden lang niet meer te zien. Deze gaat onder op 25 oktober om pas op 8 maart weer voor het eerst hoog genoeg te staan. Dit wordt dan ook ieder jaar gevierd met een feestweek, de Solfestuka.

Een andere wetenswaardigheid over Spitsbergen is dat je er niet mag sterven. Er is maar een kleine begraafplaats maar 70 jaar geleden is men gestopt met het aannemen van nieuwe begrafenissen, omdat lijken hier nooit vergaan vanwege de permafrost. Er staat geen boete op sterven, maar je wordt wel het land uitgezet. Op Spitsbergen worden ook geen baby's geboren. Vrouwen die zwanger zijn moeten twee weken voor de uitgerekende datum naar het vasteland van Noorwegen om te bevallen. 

Tussen het vliegveld en het dorp staat de Wereld Zadenbank. Dit is een bewaarplaats voor meer dan een miljoen zaden van zoveel mogelijk plantensoorten uit de hele wereld. Er zijn over de hele wereld zo'n 1700 van deze banken. Maar hier op Spitsbergen kunnen landen gratis hun zaden opslaan. De zaden worden hier diep in de aarde bewaard en door de permafrost is het continu 18 graden onder nul. Hierdoor blijven de luchtdicht verpakte zaden zo'n 2000 tot 20.000 jaar houdbaar. Alle verschillende zaden worden in batches van 500 stuks bewaard. De zadenbank beschermt de planten van uitsterven. 

We gaan uit eten bij de Stationen, een restaurant recht tegenover het hotel. We hebben niet gereserveerd maar als we voor acht uur klaar zijn dan kunnen we wel plaatsnemen. We gaan voor de burger met friet en die smaakt heerlijk. Als toetje een brownie met aardbeiensorbet ijs. Heerlijk.

Ook nog even een foto gemaakt van het koffiezetapparaat hier in het restaurant. Dit moet namelijk de meest Noordelijke Bravilor Bonamat machine zijn op de wereld. Uiteindelijk zullen we op vier verschillende plekken nog Bravilor machines tegenkomen.

Na het eten lopen we nog een stuk naar het zuiden verder de Sound in. In de sneeuwvelden zitten veel ganzen en ook kleine witte vogeltjes. We proberen ze te fotograferen maar helaas ze komen niet echt dichtbij.

De Brandganzen laten zich wel mooi vastleggen. Deze zijn ook een stuk groter en minder beweeglijk. De ganzen broeden hier (in de Arctische gebieden) en trekken 's winters zuidwaarts tot aan de vorstgrens. De vogel is 55 tot 66 cm lang en heeft een spanwijdte van 110 tot 120 cm. Hun voedsel bestaat voornamelijk uit (zee)gras maar ook mos en zaden.

In het water zien we ook nog een paar Bergeenden.

We lopen de bebouwde kom uit langs een paar husky kennels naar het oosten langs het Adventfjord. En dan zien we in de verte weer het bekende waarschuwingsbord staan. Het bord eronder is ook wel grappig. 'Geldt voor geheel Svalbard'. We lopen weer terug naar het hotel.

In Longyearbyen zie je nog overal de resten van wat eens de florerende business was op Svalbard; de mijnbouw.