2019 Borneo
Danum Valley
- Details
11 september 2019 Kota Kinabalu - Danum Valley
Na een hele korte nacht, de wekker ging om 03.15 uur, worden we om vier uur opgepikt door een chauffeur die ons door donker Kota Kinabalu naar de luchthaven brengt. Dit is internationale luchthaven dus ook op dit tijdstip al bedrijvigheid. We hebben de kleine rugtas met daarin de verrekijker nu maar als handbagage mee zodat de tassen binnen de 2x 20 kilo vallen. Van het hotel hebben we twee tasjes meegekregen met ontbijt, prima verzorging hoor van het Meridien Hotel. We vliegen weer met een propellorvliegtuig waar 72 passagiers in kunnen. Nou dat is niet gelukt. Met 14 personen worden we in ruim een uur naar de andere kant (Noordoost) van Borneo gevlogen.
In Lahad Datu landen we op een klein vliegveldje, we lopen naar het gebouwtje en onze bagage komt op een handkar achter ons aan. Ook hier staat er iemand ons keurig op te wachten, we stappen samen met twee Spanjaarden in zijn mooie luxe wagen. Eerst gaan we langs het kantoor van Authentic Borneo Tours daar moeten we een formulier invullen en worden onze paspoorten gecontroleerd. Eigenlijk al de check-in. Vervolgens stappen we in de auto voor de 2,5 uur durende rit naar Danum Valley. Het eerste half uur nog over een redelijke asfaltweg maar dan wordt het al snel een gravel road met de daarbij behorende gaten en kuilen. De chauffeur rijdt gelukkig rustig en beheerst. Al snel rijden we langs de vele palm plantages. Mooie palmbomen maar allemaal keurig in de rij maar daarvoor is wel eerst regenwoud gekapt. Inmiddels zijn ze er hier ook achter dat dat niet zo goed is dus zijn er nu hele stukken 'beschermd' gebied. Eén daarvan is Danum Valley en daar gaan wij dus heen. Maar gelukkig rijden we al snel door het 'secondary rainforest'. Dit houdt in dat er in het verleden wel gekapt is maar dat er inmiddels weer bos ontstaan is.
Gelukkig stoppen we onderweg een paar keer om de benen te strekken en om gebruik te maken van het toilet. Bij de eerste stop zien we een prachtige roofvogel hoog in de boom zitten. Verderop wordt de weg versperd door een groep varkens met jonkies (Beard Headed Pigs). Dit jaar hebben ze extra veel jongen vanwege de 'Mass Flowering' hierdoor zijn er extra veel bloemen en vruchten om op te eten.
Dan zien we plots iets door de bomen gaan. Het zal toch niet een Orang Oetan zijn? Nee, het was een Borneo Gibbon (Hylobates muelleri). Ook een aap behorende tot de groep mensapen net zo als de Orang Oetans en Gorillas. Het is een prachtig beest met een hele zwarte vacht. Helaas ook heel snel. Hij zit nergens stil en verplaatst zich met zijn lange armen en benen razendsnel door de hoge bomen.
Vlakbij de lodge zijn we nog een groep Long Tailed Macaque (Macaca fascicularis). We rijden er bijna voorbij maar dan zien we er één echt heel parmantig rechtop in de berm zitten. Hij blijkt er één te zijn van een hele grote groep want we zien er steeds meer. Ze klimmen heen en weer in de struiken/bomen vlak langs de weg.
We komen aan bij Borneo Rainforest Lodge waar we welkom worden geheten met een ijskoud doekje om ons wat op te frissen. In het hoofdgebouw moet de schoenen allemaal uit. Geen probleem iedereen loopt op blote voeten of sokken. Daardoor blijft het wel allemaal een stuk schoner. Onder het genot van een welkomstdrankje worden we bijgepraat over de lodge. Ook maken we direct kennis met onze gids voor de komende dagen, Melissa. Zij vertelt wat we allemaal gaan doen en het is duidelijk er gaat veel gewandeld worden. Ook krijgen we nog een welkome nek/schouder massage van 5 minuten. Er is hier op het terrein ook een spa en op deze manier maken ze daar leuk reclame voor.
We krijgen de sleutel van onze Premium de Luxe chalet (PD10) helemaal achteraan op de boardwalk. En wat blijkt we mogen gewoon alle drie de nachten hierin verblijven. Bij boeking bleek dat we hier maar twee nachten konden slapen waarna we zouden moeten verplaatsen naar een minder luxe chalet omdat het gewoon allemaal vol zat. Maar blijkbaar kunnen we dus toch drie nachten in hetzelfde chalet blijven. Waarschijnlijk een upgrade voor ons 20 jarig huwelijk want dat wisten ze wel allemaal.
Als we ons op de kamer een beetje hebben opgefrist en de grote wandelschoenen hebben verruild voor badslippers lopen we terug naar het hoofdgebouw waar we direct kunnen lunchen. En ook hier weer een overdadig buffet waar we van alles kunnen kiezen. Aan tafel worden de glazen voor water voortdurend bijgevuld want door de hoge luchtvochtigheid die het ook hier is, is het wel duidelijk dat je veel moeten drinken. Daar wordt aan alle kanten goed voor gezorgd. Het begon vanochtend al met een tweetal drinkflessen welke we kregen van Borneo Rainforest Lodge al helemaal schoongemaakt en gevuld met heerlijk koel water. Het water kunnen we hier ook altijd bijvullen bij het hoofdgebouw. Het is gefilterd water wat voor ons Europeanen prima is om te drinken. Daar gaan we dan ook maar van uit. We hebben geen andere keuze.
Op de kamer hebben we ook een gevuld minikoelkastje wat allemaal 'complimentary' drankjes bevat. Vooral veel verschillende soorten bier maar ook cola dus genoeg te drinken. Na de lunch genieten we even op ons terras. Het chalet waar we inzitten staat op hoge palen. En we hebben daar een groot balkon aan. Op dat balkon is ook een kleine jacuzzi, een piepklein zwembadje van 2 bij 3 meter waar je welk heerlijk even kan afkoelen en dat met uitzicht op de rivier en de jungle aan de overkant. We zitten hier in het Primair tropisch regenwoud, dat betekent dat er niet mag worden gekapt, van het Danum Valley Conservation Area.
Om half drie worden we verwacht in de grote lodge waar we een presentatie krijgen van een gids over het ontstaan van de Borneo Rainforest Lodge en het waarom. Op de lodge werken alleen maar mensen van Borneo. Tevens gaat een groot deel van het geld wat wij betalen om hier te verblijven naar het 'onderhouden/beschermen' van het primaire regenwoud. Om half vier staat de eerste wandeling op het programma. Gewapend met camera, verrekijker en water gaan we op pad. Ook hebben we speciale 'leech-sokken' aan. Dit zijn over-sokken van dun geweven katoenen stof die je aantrekt over je sokken en broek en vast strikt vlak boven je kuit. Er leven hier tigerleeches (bloedzuigers) welke vooral laag bij de grond op zoek zijn naar bloed. Het zijn een soort kleine wormpjes met een zintuig waarmee ze warmte voelen. Dan kleven ze zich vast aan je en gaan op zoek naar een stuk blote huid. Ze kruipen dan net zolang over je broek totdat ze wat vinden. Ook gaan ze dwars door je gewone sokken heen vandaar de speciale 'over'-sokken. Als ze bij je huid komen zuigen ze zich vast op je huid en bijten dan een opening, daarbij spugen ze wat anti-stollingsmiddel naar binnen en dan gaan ze zich lekker vol zitten zuigen. Je houdt er niets aan over (enge ziektes) maar nadat je hem hebt verwijderd, wat niet echt gemakkelijk gaat, een plekje dat blijft bloeden door het anti-stollingsmiddel. Dat is natuurlijk niet echt fijn in de jungle. Gelukkig hebben wij in de drie dagen dat we hier hebben rondgewandeld geen bezoek gehad van een bloedzuiger wat waarschijnlijk komt omdat het hier heel droog is (het heeft al vijf dagen niet geregend).
We lopen door het bos en zien een wandelende tak (Sticky Insect) wat overigens ook blijkt te kunnen vliegen of eigenlijk zweven. Met wijd gespreide vleugels zagen we zo'n beestje langskomen (het leek op een vlinder) en vervolgens op de tak landen. Vlinders zien we hier ook alleen helaas niet echt makkelijk vast te leggen op een foto. De vlinders fladderen alle kanten op en gaan bijna nooit zitten.
Het is een prachtig jaar waarin we hier zijn want dit jaar was/is het Mass Flowering dit is eens in de zeven jaar en de laatste keer was het al in 2010. Dit houdt in dat alle bomen massaal in bloei staan en veel vruchten produceren. Dit kan je vooral goed vanaf bovenaf zien. Dat zien wij niet want de bomen zijn hier echt heel hoog. De meeste bomen zijn wel hoger dan 20 meter maar er zijn er ook zat van 50 meter hoog. Meestal helemaal begroeid met lianen en epiphyten zodat je eigenlijk nooit de originele boom ziet. Dat is zo wie zo niet makkelijk want ze staan hier vlak op elkaar.
We horen de hele tijd een hoop geschreeuw boven uit de bomen. Waar we eerst denken dat het een zoogdier zou zijn blijkt het een grote vogel te zijn. De Hornbill, een vogel net zo groot als een aalscholver en eigenlijk ziet zijn silhouet er ook zo uit. Alleen vliegt deze heel mooi en gestaag als je hem hoort vliegen klinkt dat net zoals zwanen. Het zijn echt prachtige vogels vooral de Rhinoceros Hornbil. Deze heeft een prachtige gele grote bek en een oranje gekleurd stuk daarboven (de hoorn). De staart is zwart wit gestreept. Het is niet makkelijk om deze vast te leggen maar Martin, die de hele tijd de 200-400 lens meesleept is het gelukt. Je hoort ze de hele tijd en dan is het wel even zoeken in de toppen van de bomen waar ze dan zitten.
We zien ook nog een aantal prachtige hagedissen en als het zonnetje er nog bij komt proberen we ze zo mooi mogelijk vast te leggen op de foto.
Als het beestje in rustte is zit ie tegen de boom aangeplakt maar als hij honger krijgt en kijkt of er een heerlijk vliegje in de buurt zit heft hij zijn kop op. De tweede soort krijgt daarbij een uitsteeksel onder zijn kin waardoor hij er erg dreigend uitziet. Doordat het zonnetje achter hem staat wordt hij bijna doorschijnend.
Als we terugkomen in ons chalet koelen we lekker af (met onderstaand uitzicht) in onze jacuzzi. Het leven is goed. Lekker douchen en dan weer eten. Ook het diner is een groots buffet en in de vitrine kast staat vers fruit en vooral de ananas is overheerlijk. Zo zoet, ongelooflijk.
Als we dachten dat we hier een beetje tot rust zouden komen hebben we het goed mis want om half negen staat de Night Drive op het programma. In wat groot uitgevallen golfkarretjes gaan we op zoek naar het nachtelijke dieren leven hier in de jungle. Achterop staat onze gids Melissa die met een grote lamp in de bomen schijnt. We zijn nog geen 100 meter verwijderd van de lodge of we zien op een pad een prachtige Luipaard Kat een prachtig beestje. Dit is de minst bedreigde wilde kat van Borneo net iets groter dan een huis-tuin-en-keuken kat. Wat een prachtig beestje, het blijft maar voor ons uitlopen zelfs als we alle lampen uitdoen en even wachten springt het weer te voorschijn zodra de lampen weer aan gaan. Hopelijk hebben we er een mooie foto van kunnen maken. Niet eenvoudig natuurlijk in het pikkedonker.
Dan zien we grote vliegende honden. Ze zitten hoog in de boom en eten van de vruchten af en toe lijkt het alsof ze op vliegen en zien we dat de grote vliezen (want vleugels zijn het niet) de vorm hebben zoals vleermuizen.
Dan ziet Melissa hoog in de boom een 'Flying Squirrel' het beestje zit bovenin een wel 50 meter hoge vrijstaande boom. Althans op die hoogte. En dan springt het op en zweeft zo naar een andere boom. Een pracht gezicht. Ook krijgen we nog twee Tarantula's te zien de witte en grote zwarte. Brrr het is maar goed dat we 'veilig' in het karretje zitten. Tarantula's kunnen zo een meter naar je toe springen dua als je te dichtbij bent...
In een andere boom zit een Slow Loris (Nycticebs coucang) een diertje wat lijkt op een lemur en dat heel langzaam beweegt. Ook komen we een aantal slapende vogeltjes tegen waaronder de Black&Crimson pitta. Een felrood vogeltje dat diep in slaap op een tak zit. Best wel veel gezien vanavond.
12 september 2019 Canopy walk / wandeling
Na een wat warme nacht (toch maar weer het dekbed uit de hoes halen vanavond) de wekker weer vroeg. Om zes uur lopen we samen met onze gids Melissa naar de Canopy. Dit is een traject van hangbruggen tussen de boomkruinen. Ze hadden hier een heel lang parcours alleen is een half jaar terug de bliksem ingeslagen in één van de middelste bomen waardoor de Canopy halverwege is onderbroken en je het niet meer helemaal kunnen lopen. Het is een beste tippel naar het begin van de Canopy vooral op de zo vroege ochtend. Hoog in de bomen hangen de grote mistflarden die maar langzaam optrekken.
Al snel zien we de eerste vogeltjes langs vliegen. Waaronder de Borneo Blue Flycatcher. Het vogeltje heeft prachtige witte streepjes op zijn kopje waardoor het ook wel de 'Ninja-bird' wordt genoemd. We zien verschillende vogeltjes in de mooiste kleuren. Ook zien we een geel met zwarte vlekken vogeltje. Best bijzonder. Bij het laatste platform kijken we nog wat rond in de kruinen van de bomen. Heel apart zo over een hangbrug hoog tussen de bomen.
Dan geritsel in de bladeren, een groep Red Leaf Monkeys (Presbytis rubicunda rubicunda), wel acht aapjes slingeren door de kruinen van de bomen. Soms lijkt het net of ze zich gewoon laten vallen en er vanuit gaan dat ze wel weer een tak tegen komen. Eerst dacht ik dat er één bij was met een grote wond op zijn buik maar later op de foto zag ik dat deze een heel klein babytje op zijn buik geklemd had. Prachtig die beestjes zo observeren.
Langzaam lopen we weer terug over de hangbruggen en terug naar de lodge waar we snel ontbijten om ons klaar te maken voor de volgende wandeling.
We lopen nu langs de rivier die we via een grote hangbrug oversteken. We zijn op zoek naar de Orang Oetan waarvan er hier in de omgeving zo'n 60 verblijven. Nu is de 'omgeving' een ruim begrip, dat kan zo maar 30 km verderop zijn. Helaas komen we deze niet tegen maar wel de Makaken welke we gisteren onderweg hiernaar toe ook zagen. Leuke beestjes die lekker druk in de weer zijn met het eten van de vele vruchten die in de bomen hangen.
Ook staan we een tijd stil bij een prachtig vogeltje. Een oranje buik, zwart met witte streep rug/vleugels en het formaat van een merel. Hij heeft ook net zo'n zangrepertoire van een merel. Je hoort dat hij een soort genoot zit na te zingen. Dus Martin ook fluiten. En het vogeltje reageert. Komt steeds dichterbij en probeert het na te fluiten. Eerst de hoogste toon deze heeft hij al snel te pakken en 10 minuten later horen we het hele melodietje 'Die zien we nooit meer terug' door het vogeltje gefloten. Toch grappig. Het beestje is inmiddels ook op 5 meter afstand van ons gaan zitten, kijken waar die mooie fluiter nou zit.
Er zitten hier trouwens heel veel verschillende soorten vogels in de mooiste kleuren. Meestal zie je alleen een glimp maar het sommige blijven gelukkig iets langer zitten.
Dan horen via de walki talki van Melissa dat er bij het uitzichtpunt Orang Oetans zijn gezien. Eerst drie en later ook nog een vierde. Helaas zijn we veels te ver weg om er heen te gaan. Maar wel goed nieuws het was alweer zes dagen terug dat er hier door iemand van de Borneo Rainforest Lodge OO's gespot waren. Hopelijk maken wij het ook nog mee.
Verder zien we weer heel veel vlinders allemaal in de prachtige kleuren en groot. Een spanwijdte van wel 15 cm echt enorm. Echt stil zitten willen ze helaas niet maar met de grote lens lukt het Martin toch om er een paar vast te leggen.
Dan weer een oproep op de walki talki er is een olifant gezien bij de hangbrug welke we net zijn gepasseerd. Ja natuulijk, alleen het was iets langer en dus verder dan we dachten. Dus het werd nog een behoorlijke lange run. Met camera, rugzak, temperatuur van 30 graden en hele hoge luchtvochtigheid. Helaas zijn we net te laat en zien we nog net de bibs van een mannetje de bush in verdwijnen. Het zijn Pygmee Olifanten die hier leven. De kleinste olifanten soort ter wereld. Het is dan een bibs maar we hebben er één gezien. Langzaam lopen we weer richting lodge. We beginnen de benen ook al behoorlijk te voelen. Vanochtend eerst van zes tot acht de Canopy Walk en daarna van half tien tot half twee weer een volgende wandeling.
Dus tijd voor de lunch. En die is weer heerlijk lekkere verse ananas en vooral veel water maar ook heerlijk eten. Daarna even terug naar de kamer waar we de shirts maar weer eens uitspoelen en de broeken die helemaal doorweekt zijn van het zweet op de reling te drogen hangen. Daarna even relaxen want om half vier gaan we weer lopen. We liepen nog langs het pad en daar zat weer een groep Red Leaf Monkey, deze waren op zoek naar water maar helaas het gootje langs de weg stond droog.
Hierdoor waren ze wel goed te zien van heel dichtbij. We hebben ze richting de rivier gestuurd waar nog wel een beetje water doorheen stroomt. Niet zoveel want het heeft al zes dagen helemaal niet meer geregend.
Verder was er deze wandeling weinig te zien helaas. Het kan ook niet altijd mee zitten. Weer terug in de lodge voor een uurtje rust.
Om half zeven weer op pad, nu met zaklantaarn en volledig ingepakt tegen de muskieten. We gaan op avondwandeling. Het is alweer pikdonker, wat hier trouwens heen snel gaat. We lopen over een boardwalk en met onze lantaarn schijnen we de bush in. Als er wat zit weer schijnen de ogen. Helaas zien we niets. Ja er werd een Mousedeer gespot maar helaas wij beiden hebben deze helaas niet gezien. Bij een vijvertje nog wel twee kikkers gezien en een slang.
Teruggekomen lekker gedineerd en vroeg gaan slapen. Vier wandelingen op dag maken je wel moe.
13 september 2019 Viewpoint walk
Iets later kunnen opstaan want we vertrekken pas om acht uur voor de Viewpoint Walk. Dit is een behoorlijk zware wandeling die gaat naar het uitzichtpunt hier tegenover de lodge. Eerst de rivier over en dan begint het langzaam te stijgen, helaas ook wel weer eens dalen waardoor je best vaak moet klimmen. We realiseren ons maar al te best dat we best wel mazzel hebben dat er inmiddels al een week geen druppel water is gevallen. Dan zouden we hier behoorlijk lopen glibberen door de modder en over de boomwortels.
We staan naar beneden te kijken naar de jacuzzi pool, waar nu niet echt veel water staat maar waar je normaal lekker in kan afkoelen, als Martin daar op een tak een prachtige vogel ziet. Het is de Red Bearded Fly Catcher. Echt prachtige groene vogel met een fel roze borst en blauwe streepjes. Ook zien we nog een heel mooi zwart vogeltje met een blauwe staart.
Op het eind is het een klim van 60% steil omhoog. Gelukkig best veel trappetjes maar toch we zweten ons te pletter. Bijna op het hoogste punt stoppen we bij een plek met overblijfselen (botten/stukken schedel) van een begraafplek van de Kadazandusun, de traditionele bevolking van dit gedeelte van Sabah. Jaren terug werden de mensen hoog tegen de berg op begraven in een kist en dan op een richel gezet of in een klein gat. Eigenlijk net zoals we op Madagaskar zagen bij een bepaalde stam.
Het is nog een klein stukje steil omhoog en dan staan we op het uitzichtpunt. We hebben het gehaald dat verdiend een blikje Maleisische AA Drink om onze vocht- en mineralen tekorten weer even aan het vullen. Nu moet je niet denken dat hier een terras is hoor, die hebben we gewoon zelf mee naar boven gesjouwd. Als we weer zijn bijgekomen klimmen we weer naar beneden. Dit is door het oneffen terrein bijna net zo vermoeiend. We komen weer een groep Red Leaf Monkeys tegen. Ze komen af op een tros vruchten wat laag aan een liaan hangt. Eén voor één lopen de aapjes over de liaan en pakken dan snel met hun lange armen een vrucht. Ze durven niet te lang te blijven zitten omdat wij erop een meter of tien vanaf staan. Dus dat is een leuk spelletje. Het zijn trouwens prachtige aapjes met een feloranje lange haren en zwarte gezichtje wat dan weer geen zichtbare beharing heeft.
Bij de Jacuzzi Pool stoppen we even. Er zitten hier van die kleine visjes die de dode huidcellen van je voeten af eten. Dit kan je in Nederland duur laten doen in een speciale schoonheidssalon of zo maar hier gewoon in de natuur. We hebben geen zin om onze wandelschoenen uit te doen. Geen handdoek mee. Maar je hand in het water steken werkt ook. De visjes zitten meteen aan je vingers te plukken. Je voelt gewoon dat ze kleine hapjes nemen.
We lopen verder door de bijna droogstaande rivierbedding als we op de walki talki horen dat een ranger die vooruit gelopen was even verderop Orang Oetans heeft gespot. Dus de looppas erin want je weet nooit hoe lang ze daar blijven.
En ja hoor, hoog in de boom zitten twee Orang Oetans. Moeder Linda van 35 jaar oud en haar dochter Lya van 5 jaar oud.
Jonge Orang Oetans blijven tot hun achtste jaar bij de moeder. Linda is al best op leeftijd want in het wild worden Orang Oetans (Pongo pygmaeus) gemiddeld 30 tot 40 jaar oud. Ze zitten heerlijk bovenin de boom de vruchten te eten die daar hangen. De kleine geeft af en toe een acrobaten show weg door even op zijn kop te hangen aan zijn pootjes en dan weer een tak verderop snoepen van de vruchten. Wat is dit gaaf.
Is het het toch waard geweest dan Martin alle dagen de mega zware (3,5 kilo) 200-400 mm lens mee heeft lopen zeulen hier in het oerwoud. We kunnen er geen genoeg van krijgen maar helaas andere mensen wel dus we lopen met de groep weer terug naar de lodge. Zo dat kan ook weer afgevinkt worden 'Orang Oetans in the Wild'.
Vanmiddag gaan we gewoon helemaal niets doen. We wassen alle doorweekte kleding even uit in de hoop dat het morgen droog de tas kan. Sonja begint aan het bijwerken van het verhaal voor de website wat nog lastig is met de vele wandelingen die we hebben gemaakt.
Om half zeven is het weer omkleden, lange broek, lange mouwen shirt, DEET, camera en verrekijker. We gaan nog een keer op 'night drive'. We staan nog te wachten in de lobby als plots een hevige windvlaag naar binnen waait en net zo plotseling begint het toch te regenen. Echt heel heftig en de wind die erbij gekomen is. Dit is een tropische storm het was de laatste dagen ook heel heet geweest waardoor het zo kan losbarsten. Helaas (maar wel goed) wordt de Night Drive gecancelled omdat er nu ook bomen om kunnen waaien en het dus niet verantwoord is er op uit te gaan.
Dus maar weer eens dineren dat is hier gelukkig geen straf. We nemen de tijd en met een heerlijk bakje thee toe lopen we om acht uur weer terug naar onze lodge. Het is gelukkig net even droog want we lopen met onze camera's los in de hand.
Op de kamer de tas maar alvast ingeruimd want morgen vroeg verlaten we Danum Valley.
{flike}
Gunung Mulu N.P.
- Details
7 september 2019 Reisdag
Vandaag hebben we weer een lange reisdag voor de boeg. De wekker gaat vroeg. Geen probleem want Sonja is om kwart over zes al klaar wakker. Alles inpakken, douchen en naar het ontbijt.
We kunnen nu ontbijt kiezen van het buffet dus lekker rustig gegeten. In de overkapping bij het hotel zitten de zwaluwen onder het dak welke af en aan vliegen. Leuk om zo te zien. Om half negen gaat het bootje. Dit keer niet in een smalle lange kano maar weer een metalen schuit met overkapping. De zon is nog steeds afwezig door de rook die hier hangt. Hopelijk wordt dat vanaf morgen beter.
Onderweg stoppen we even langs de weg want hier wordt rijst ingepland. In de berm langs de weg staan kleine plukjes felgroen gras (lijkt het wel). Als dit zo'n 30 cm hoog is wordt het uitgezet op een groot rijstveld. Ze oogsten hier 1x per jaar en de start van de rijstbouw is nu. Want vanaf eind september begint het regenseizoen dus dan kan de rijst lekker groeien.
Een paar kilometer verderop stoppen we weer. Er groeit hier in de berm een mooie bloem, de 'Bamboo Orchidee' een prachtige bloem op een inderdaad op bamboe lijkende stengel. Ook groeien hier langs de kant van de weg van dit vleesetende planten. Langwerpige kuipjes met een deksel erop. Deze gaat dicht zodra een insect zich heeft laten verleiden om in de kuip te kruipen.
Ook stoppen we bij een peper-farm. Hiet de chillies maar de peperkorrels. Deze groeien als bessen aan een struik, net zoals druiven, als trossen. Eén keer per jaar worden de peperkorrels geoogst. Omdat het hier het hele jaar hetzelfde weer is (geen seizoenen) kunnen ze de struiken in verschillende oogsten en hebben ze continu verse aanvoer. De bessen worden geoogst als de onderste trossen bessen geven die al zover zijn dat er een grote pit inzit. Trossen die hoger hangen hebben dit stadium al eerder bereikt maar die laten ze eerst nog hangen. De bessen worden te drogen gelegd. Na 10 dagen is de pit veranderd in een rode peper korrel. Deze worden alleen in Europa gebruikt. Na vier weken zijn het de zwarte peperkorrels geworden die we allemaal kennen. Er bestaat ook witte peper. De ontstaat door na de oogst de bessen eerst in water te weken. Vervolgens worden gaan ze door een machine waarin ze van hun vel worden ontdaan en dan hen je een witte peperkorrel die ook weer wordt gedroogd. Eigenlijk is wit, rode of zwarte peper allemaal hetzelfde alleen in een ander stadium.
We hebben een lunch stop bij een restaurant bij een waterval. We lopen even een rondje door het 'park'. Het is nog steeds blaf heet waar we niet echt goed aan kunnen wennen. Ondertussen wordt voor ons een heerlijke lunch gekookt en als we weer terugkomen wordt die direct geserveerd. Lekkere rijst met verschillende soorten groenten. Dat hebben ze hier wel heel veel verschillende groentes, heerlijk.
Dan is het nog ruim een uur rijden zodat we om vier uur weer bij The Ranee Boutique hotel zijn in Kuching. De andere tas staat al op de kamer dus dat is mooi geregeld. We halen wat te drinken en uploaden het reisverslag van de afgelopen dagen. Alles stond al klaar alleen nog even snel internet. Dus Sonja op de gang, wat hier overigens geen straf is een mooie ruime tafel met goede stoelen onder een waaier.
Dineren doen we weer bij James Brooke aan het waterfront. Daarna pikken we even een geocache op zodat Maleisië ook op deze kaart staat voor ons. We lopen terug via de Chinese straat want het Moon Cake festival deze dagen. De Chinese tempel is nog open dus daar nemen we een kijkje en verder lopen we door een smal straatje met voornamelijk eettentjes. We hebben het snel gezien en lopen dus maar terug naar het hotel. Lekker op de koele kamer.
8 september 2019 Mulu N.P. Lang en Deer Cave
Na het ontbijt de laatste check. Is de kamer leeg? Ja, dan zit alles in de tassen. We vliegen vandaag zo'n 1300 km noorderlijker naar Mulu. Op wonderbaarlijke wijze zijn onze tassen bij elkaar ruim 3 kilo zwaarder geworden maar gelukkig maken ze er bij het inchecken geen probleem van. Ook wordt niet naar het gewicht van de handbagage gekeken. Sonja's tas zal nog net binnen de zeven kilo vallen maar die van Martin haalt eerder het dubbele. Gewoon op je rug houden en stug doorlopen.
Op het vliegveld moeten we helemaal achteraan zijn. Daar staat een propellor vliegtuig al klaar. Het is een ATR72-500 wat inhoudt dat er 72 passagiers meekunnen. Ook met de 24 personen die er nu in zitten vliegt het toestel. Anderhalf uur later zijn we in Mulu. Het is een kleine landingsstrip die volledig wordt benut voor de landing. Dit schijnt weer kerosine uit te sparen. De tassen worden vanuit het vliegtuig direct op de karren geladen, niks geen lopende band of zelfs containers die als lego zo precies in een boeing 747 worden geladen.
Er staat weer iemand met een bordje op ons te wachten. We mogen plaatsnemen in een grote open vrachtwagen met bankjes en zo rijden we de 5 kilometer naar het Mulu Marriott Resort & Spa. We krijgen een drankje eneen ijskoud doekje op onze zweethanden en gezicht een beetje af te koelen want ook hier is het gewoon lekker warm. Wel is de continue mist van de branden hier niet aanwezig dus we zien eindelijk wat blauwe lucht.
We hebben een prachtige ruime kamer met gelukkig weer airco en een waaier. En die staan al aan. Joepie. Even afkoelen. Om bij onze kamer te komen lopen we over hoge boardwalks langs prachtige hoge bomen. Waarvan de meeste weer overwoekerd zijn door lianen en andere klimmers. We lunchen in het restaurant waar we een hoofdgerecht en dessert van de kaart mogen kiezen. De chickencurry van Sonja valt wat tegen want de kip zit in een soort bouillon en het zijn gewoon stukken kip met de botten er nog in. Dus dat is weer pielen met mes en vork. Martin heeft nasi goreng en ook hij mag de handen gebruiken voor de kippenvleugeltjes en grote gambas. Het is wel erg lekker.
Om half drie vertrekken we naar de grotten. We stappen weer in de open kar en rijden naar het visitor centre van Gunung Mulu N.P. Daar moeten we helemaal met paspoort worden geregistreerd. Dit N.P. staat sinds 2000 op de lijst van het Unesco Werelderfgoebieden. Het is het grootste N.P. van de deelstaat Sarawak en is gelegen aan de zuid-oost zijde van de grens met Brunei. Het Nationale Park is bekend om zijn inmens grote grottenstelsel. Via een goed aangelegde boardwalk lopen we 3,5 kilometer naar de Lang Cave. We zijn samen met drie Duitse dames die niet als ons ook van fotograferen houden dus je snapt dat het wat langer duurt allemaal. We komen onderweg verschillende beestjes tegen. Zoals Lantern Bugs, dit zijn een soort torren welke 's nachts licht geven vandaar de naam.
Maar ook verschillende slangen eerst een donker bruin slangetje wat op de reling zit van de boardwalk. Deze moet natuurlijk wel even vastgelegd worden. Dan ziet Martin ook een rood met zwarte slang welke snel wegkruipt in de rotsen.
Er vliegen best veel vlinders rond maar meestal ver weg helaas. Wel zien we van dichtbij een wandelende tak en een wandelend blad. Deze zou je zelf niet zo zien zitten maar de gids gelukkig wel.
Om half vijf zijn we bij het hek waarmee we naar de grotten kunnen. Ook hier wordt weer geregistreerd met hoeveel we zijn zodat ze later kunnen kijken of ook werkelijk iedereen weer naar buiten is gekomen. Het is nog een behoorlijke klim naar boven. We gaan eerst naar Lang Cave deze heeft prachtige stalagmieten en stalagtieten (druipsteen). We lopen er vlak langs en we mogen hier gelukkig wel flitsen anders was het echt niet gelukt iets hiervan fotografisch vast te leggen.
Dan moeten we een beetje vaart maken want we bezoeken ook nog de Deer Cave en voor zes uur moeten we weer buiten het hek staan. Dit is echt een mega grote grot. Op het laagste punt ligt de bovenkant van de grot 160 meter boven ons. Aan het dak van de grot hangen verschillende groepen met vleermuizen. Bij elkaar een paar miljoen en verschillende soorten. De ruimte is ook zo'n 50 meter breed en dan nog 200 meter lang en dan zijn we nog niet eens helemaal achterin geweest. We hadden nl. nog 600 meter dieper de grot in kunnen lopen maar we zitten een beetje tegen een tijdslot aan.
We lopen weer terug naar de uitgang. Daar staat een andere groep eigenlijk stil. Waarom? We blijken heel veel mazzel te hebben, de miljoenen vleermuizen zijn zich aan het verzamelen voor hun nachtelijk diner. Elke nacht vertrekken zo'n 2 tot 3 miljoen Wrinkle Lipped Bats de grot om zo'n 15 ton vliegende insecten te verorberen. Dit doen ze alleen bij knap weer, als het regent blijven ze binnen. De vleermuizen komen uit de grot en vlak voor de ingang verzamelen ze zich.Ze vliegen in cirkels totdat de groep groot genoeg is en dan vliegen ze in een langgerekt lint weg. Dit herhaalt zich de hele tijd. We hebben het even staan aanschouwen en dan moeten we deze plek verlaten. Wij hebben wel erg veel mazzel want doordat we zo laat zijn hebben we mooi het verzamelen van de vleermuizen kunnen zien. Dan lopen we alle trappen weer af naar beneden en het poortje door wat inderdaad al dicht was.
Daar komen we bij een open ruimte waar allemaal bankjes staan waar we de exodus van de miljoenen vleermuizen kunnen zien tegen een steeds donker wordende hemel.
Dan wordt het tijd om weer de 3,5 kilometer boardwalk terug te lopen. Overigens helemaal prima verlicht met lampen laag bij de grond. Prima verzorgd hier allemaal. We stoppen natuurlijk als we wat zien dus uiteindelijk lopen we in het pikkedonker door het bos.
Na een verfrissende douche dineren we in het restaurant waar een overheerlijk buffet voor ons klaar staat.
9 september 2019 Mulu N.P. Wind en Clearwater Cave
Prima geslapen en na het ontbijt stappen we in een Longboat (dit is een lange kano) richting Guning Mulu N.P. We zitten met z'n achten in de kano en soms loopt de kano dan ook vast op de bodem van de rivier. Het heeft hier al een maand niet geregend en de rivier staat daardoor dan ook erg laag.
Als we vastzitten springen de bootjongens en onze gids eruit en duwen de kano over de stenen heen. Wij kunnen gelukkig blijven zitten want het was niet fijn geweest als we met onze wandelschoenen aan in het water hadden moeten stappen wetende dat je ook nog een eind moet lopen. Er was wel gezegd dat we sandalen aan moesten maar laten we die nu net niet (mee) hebben.
We stoppen bij de Wind Cave dit is ook weer een prachtige grot die ook deel uitmaakt van het het hele grottenstelsel hier. Het voordeel van in de grotten lopen is dat het niet zo heet is. Maar met 94% luchtvochtigheid loop je je evengoed helemaal lam te zweten. Zo wat verliezen wij een vocht door alle poriën. Onze broeken zijn dan ook helemaal doorweekt van het zweet. De Wind Cave is ontstaan zoals de naam al aan geeft door de wind. De grotten kunnen hier zo groot worden door de hoge temperatuur die het hier continu is. Daardoor het is het water ook warm als het hier stroomt vooral in het regenseizoen stroomt er hier heel veel water wat het limestone zo wegschuurt. En dan nog een ding waardoor de grotten zo groot zijn is omdat het limestone erg hard is stort het plafond niet zo snel in waardoor de grotten steeds dieper worden.
We stappen weer in onze longboat en varen een klein stukje verder over de Melinau River naar Clearwater Cave. Deze grot is wel 107 km lang en is de langste van Azië. Bij de ingang hangen prachtig gevormde pinnacels.
Ook in deze grot weer een mooie boardwalk en vooral heel veel trappetjes omlaag. Op de bodem van deze grot stroomt een riviertje wat het begin is van de rivier waarover we zijn aan komen varen. Het is echt inmens zo groot hier. Achterin zijn er weer mooie stalagmieten en stalagtieten daar moeten we ook weer een steile trap omhoog klimmen en dan lopen we over een boardwalk boven langs weer terug. Wat een diepte zeg.
Buitengekomen weer de vele trappen af naar beneden waar op een beschutte picknick plek een lunch voor ons klaar staat. Lekker met een bak thee erbij. We zouden hier ook kunnen zwemmen maar dat doen we vanmiddag in het zwembad wel. Terug met de longboat en nu stroomafwaarts waardoor we iets minder vaak vastlopen.
Bij thuiskomst in het hotel zien we dat één van de bedden prachtig is versierd. Er staan twee prachtige zwanen op die naar elkaar kijken zodat er een hartje is gevormd, dit is gemaakt van badhanddoeken. Er omheen allemaal roze blaadjes met de letter I 'hartje' U. Er liggen gekleurde ballonnen en er hangt een slinger 'Happy Anniversary'. Dat is wel heel attent van het hotel. We hebben bij de boeking opgegeven dat we tijdens onze reis 20 jaar zijn getrouwd en dat is dus prima door gegeven. Want vandaag is het exact 20 jaar geleden dat we elkaar het jawoord gaven.
We gaan lekker bij het zwembad liggen. Even een middagje niets heerlijk. We liggen onder twee parasols maar ondanks de schaduw is het behoorlijk zweten dus af een toe een verkoelende duik.
Nog even afkoelen op de kamer voordat we gaan dineren. We kunnen weer genieten van een heerlijk buffet en bij het toetjesbuffet stellen we voor onszelf een 'grand dessert' samen. Heerlijk diner op onze trouwdag welke wordt afgesloten met een mooi onweer spektakel. Helaas geen grote lichtflitsen kunnen vastleggen vanwege de vele bewolking.
Als we na het 4e kopje thee weer terug zijn op de kamer begint het te regenen.
10 september 2019 Vlucht Mulu - Kota Kinabalu
De tassen kunnen weer ingepakt worden want vandaag vertrekken we hier weer. Maar eerst uitgebreid ontbijten daar hebben we alle tijd voor want pas om 10:30 uur vertrekken we naar het vliegveld. Daar nog even een klein probleempje op wonderbaarlijke wijze zijn onze tassen voor ruimbagage 3 kilo zwaarder geworden dan thuis en we hebben dus twee kilo te veel aan ruimbagage. Oeps. Kan je er niet iets uithalen. Ja natuurlijk maar wat kost het als we ervoor betalen? Nou 10 Ringit (dat is circa 2,60) dus maar betaald dat is makkelijker.
Een korte vlucht van een uurtje brengt ons naar Kota Kinabalu in het Noorden van Borneo, dit is de hoofdstad van de deelstaat Sabah. We krijgen dan ook weer een aantal mooie stempels in ons paspoort erbij.
Bij de uitgang staat er weer een mannetje ons op te wachten die ons naar het Meridien Hotel brengt aan het Waterfront in Kota Kinabalu. Het is een werkelijk schitterend hotel en we hebben een prachtige kamer op de 10de verdieping met uitzicht op de haven en zee. Bij het inchecken kregen we nog een brief mee want ook hier hebben ze door gekregen dat we 20 jaar zijn getrouwd.
Op ons bed vinden we weer een tweetal prachtig gevouwen zwanen die we vanavond toch echt even op de grond moeten zetten als we willen slapen. Ook kunnen we vanmiddag een soort van high tea halen boven op de 14de in Le Meridien Club Lounge ook mogen we hier om zes uur nog een cocktail halen en genieten van de zonsondergang.
De high tea is heerlijk wat een verwennerij. Een kop thee en scones met jam en room en een kleine sandwich. Zo hebben we onze lunch ook weer binnen. We gaan weer terug naar de kamer, we hebben beiden geen zin om de stad in te gaan. De chauffeur die ons bracht vertelde ons ook dat als we naar buiten gingen dat we dan onze waardevolle spullen vooral moesten achterlaten in het hotel. Niet echt veilig dus. En het is nog steeds bloedheet met een hoge luchtvochtigheid dus een dagje helemaal niets is ook wel fijn. Sonja kan dan mooi de website bijwerken en Martin leest een boek. Ook vakantie toch.
Om kwart voor zes voor naar de Lounge voor de zonsondergang. Het is niet alleen een cocktail die we mogen halen maar er zijn ook allerlei verschillende hapjes. Echt ongelooflijk wat er allemaal staat. We hebben dan ook al snel besloten dat er niet meer gedineerd hoeft te worden vandaag. We blijven gewoon hier. Het is allemaal even lekker. Een cocktail hoeven we niet maar een ananassap en een Maleis biertje gaan er prima in. De zonsondergang is de eerste die we echt zien op Borneo. Het wordt een prachtige lucht met een opkomende onweersbui. De zon is nog niet onder of het begint te onweren en regenen.
Zijn we net weer terug op onze kamer gaat de bel. Staat er iemand van het hotel voor de deur met een groot stuk chocolade taart: 'Happy Anniversarry'. En oef, zoooo lekker. Wat een verwennerij hier in het hotel waar we alleen zijn voor een overnachting om morgen heel vroeg weer door te vliegen.
{flike}
Semenggoh en Batang Ai
- Details
5 september 2019 Semenggoh Wildlife Centre
Nog steeds niet echt lekker doorgeslapen maar wel uitgerust pakken we de spullen bij elkaar. Om 7 uur zitten we aan het ontbijt. Een toast, een omelet, kopje thee, justje we kunnen er weer tegen. Om acht uur bij de receptie en daar komt onze gids ook al aan. Wat een timing. We laten één van de tassen hier achter en het blijkt dat dat wel vaker gebeurd; we krijgen een voucher met corresponderend nummer van onze tas.
Het is 45 minuten rijden naar Semenggoh Wildlife Centre (Pusat Hidupan Liar) een opvangcentrum voor Orang-Oetangs. Om kwart voor negen staan we voor de poort, even registreren en we kunnen verder. Dit is een opvangcentrum voor Orang-Oetangs die wees zijn geworden of niet meer voor zich zelf kunnen zorgen. Deze zijn hier opgevangen en weer los gelaten. Eigenlijk is Semenggoh een groot open terrein de Orang Oetangs kunnen overal heen de bush in. Alleen wordt er hier 2x per dag gevoederd en sommige van de Orang-Oetangs komen dan wat fruit halen. Het is niet met zekerheid te zeggen dat je ze ook ziet want het is natuurlijk de hoop dat op een dag geen elke Orang-Oetan naar de voederplank komt. Dit betekent dan dat ze prima voor zich zelf kunnen zorgen en genoeg voedsel vinden in de bush.
We rijden een smal weggetje op en we stoppen op een parkeerplaats. Het laatste stukje lopen we, dan zegt Achmed; rennen omdat hij andere toeristen ziet rennen. Dat houdt meestal in dat de OO er zijn dus ook wij de pas erin. Nog niet echt makkelijk met cameratas op je rug en Martin heeft zijn camera met 200-400 mm lens erop los in zijn handen. Martin had de lens al verwisseld in de auto achteraf mazzel want het is hier zo'n hoge luchtvochtigheid dat het een paar minuten duurt voordat we kunnen fotograferen omdat de lens direct beslaat.
Het rennen is niet voor niets geweest want er zijn al twee OO's vertrokken en er komt er net weer eentje aan uit de bush. Ja we zien hem. Wat een machtig gezicht. Dat beest al slingerend aan de kabels die hier hangen tussen de bomen. En wat komen ze dichtbij. Dit is wel heel gaaf een paar minuten later komen er nog twee Orang-Oetans aan. Wel drie tegelijk wat hebben wij een mazzel vandaag. De lens is inmiddels ook geacclimatieerd dus we kunnen ze mooi vastleggen.
Voor Martin is dat trouwens nog een klus die zware lens zonder statief. We mochten geen statief gebruiken (ook geen selfie-stick, wandelstok of kruk) dit wordt door de Orang-Oetans gezien als geweer waarmee de moeder is afgeschoten. En omdat de meeste OO's hier als wees zijn binnen gekomen hebben ze dat moment nog in hun geheugen gegrift staan. De OO's kunnen daar heel agressief op reageren dus dat was een verboden attribuut hier in het Semenggoh Wild Life Centre. Volwassen OO's zijn overigens heel erg sterk. Een vrouwtje staat in kracht gelijk als 8 mensen en voor een agressief mannetje zijn zelfs elf personen nodig om hem in bedwang te houden. Dit willen we natuurlijk voorkomen dus we sluiten alles uit waardoor ze zich ook maar enigszins niet meer op hun gemak zouden voelen. Een verhaal wil ook dat een mannetjes Orang-Oetan een vrouwtjes OO echt letterlijk in tweeën heeft gescheurd omdat ze niet wilde wat hij wou.
De bouw van de Orang-Oetans is ook enorm. Grote klerenkasten alsof ze dagelijks in de sportschool rondhangen en dan ook nog genoeg 'verboden' middelen gebruiken. Maar dan ook nog enorm lange armen. De zijn uitgestrekt wel anderhalve meter lang met enorme handen en voeten. De Orang-Oetans behoren tot de groep van mensapen. Het verschil tussen mensapen Orang-Oetans en Gorillas (apes) is het ontbreken van een staart t.o.v. een aap (monkey). De naam Orang-Oetan komt van het Maleise woord Orang Hutan wat mensaap betekent.
De OO's die we vandaag zien zijn helemaal niet agressief en zien alleen de bananen die ze krijgen. Het is een koddig gezicht hoe ze de bananen keurig aanpakken en één voor één in hun bek stoppen en dan verderop rustig gaan zitten om ze naar binnen te werken. Je ziet ze dan letterlijk met een hele tros bananen in de bek omhoog klimmen. Klimmen met je voedsel in de handen werkt natuurlijk niet. Zo staan we een kwartier te kijken en als het fruit op is zijn klimmen de Orang-Oetans weer weg de bomen in en zijn ze uit het zicht verdwenen.
Maar wat was dit gaaf om te zien. De 'verzorgers' hier zeggen dat het wel slim is om nog te wachten want het kan dat er later nog een paar andere OO's komen. Maar helaas vandaag niet. Om tien uur wordt iedereen verzocht het terrein te verlaten dus ook wij stappen weer in ons busje.
Het is vandaag een lange reisdag naar Batang Ai. We rijden over de hoofdweg waar ze ongeveer overal aan het werk zijn. Ze zijn de weg aan het verbreden zodat er straks (in 2025) een ware snelweg ligt door heel Borneo. Waar je nu nog 28 uur onderweg bent van Kuching naar Kota Kinabalu 1300 km verderop (over de weg) zou het dan in 12 uur moeten kunnen. Waarschijnlijk met het toenemende auto verkeer hier lukt dat dan ook niet meer.
We stoppen onderweg bij een markt waar eten gekocht wordt voor morgen. Wij mogen ook even een kijkje nemen. Veel verschillende soorten groenten en fruit allemaal keurig opgestapeld op bordjes met een prijs erbij. In een hoek van de markt is de visafdeling. Ook allemaal keurig opgestapeld. In bakken zien we nog levende Catfish langs elkaar glibberen. We hebben het dan ook snel gezien. Maar wel lekker om even de benen te strekken.
Onderweg zien we vooral veel wegwerkzaamheden met op de achtergrond wel steeds de mooie groene bossen. Ondanks de airco in de auto dommelen we toch in af en toe in slaap. De warmte vraagt wel veel energie, hopelijk beginnen we daar wel aan te wennen.
We lunchen ergens langs de weg. Het is een klein restaurantje waar je zelf niet zo 1,2,3 naar binnen zou stappen. Maar het eten wat voor ons wordt klaargemaakt smaakt prima. Dan is het nog anderhalf uur rijden naar de jetty. We stappen in een kleine stalen boot met gelukkig een overkapping en varen het meer over naar het Aiman Batang Ai Resort. Werkelijk prachtig gelegen aan de rand van het meer. Het hoofdgebouw is heel groot en we worden vriendelijk welkom geheten met een drankje. We krijgen de sleutel van kamer 501. De laatste kamer in het eerste longhouse.
Longhouse is de traditionele bouw hier van de bevolkingsgroep 'Iban'. Het is een overdekte lange gang met aan de rechterkant wel 30 kamers. Links allemaal vensters en deuren waarmee je op een balkon komt wat ook helemaal doorloop over de gehele lengte. Het is een kleine kamer maar wel met airco en een waaier dus we ploffen neer om weer even af te koelen.
Bij de entree hadden we al een uitnodigend zwembad gezien dus snel de zwemkleding aan en een verkoelende duik. Het water is ook lekker van temperatuur maar je komt er heerlijk van bij. We hebben hier een prachtig weids uitzicht op het meer dus we hebben hoop op een mooie zonsondergang. Helaas is het te veel bewolkt dus valt het wat tegen.
Dit is een restort waar we volpension hebben, je hebt ook geen andere keus om te gaan eten, dus we laten ons verrassen. Bij hoofdgerecht hebben we keuze maar de rest staat vast. We beginnen met een vissalade wat prima smaakt, vervolgens een Tom Yum soup oeps die is echt pittig. Maar wel prettig in deze warmte even wat zout en kruiden naar binnen. Martin heeft als hoofdgerecht vis met rijst en Sonja kipfilet met gekookte groente. Helaas is alles al behoorlijk afgekoeld. Jammer. Het smaakt overigens prima.
Na het eten het eerste reisverslag ge-up-load. Want ondanks 'in-the-middle-of-nowhere' een prima WiFi verbinding.
6 september 2019 Iban Longhouse in Batang Ai
Vannacht best redelijk geslapen, we beginnen een beetje gewend te raken of we worden gewoon steeds moeier. Na het ontbijt gaan we naar een traditioneel longhouse. We stappen in een lang gerekte kano en racen over het meer. Het is behoorlijk heiig. Het blijkt gewoon rook te zijn van de bosbranden in Kalimantan, het Indonesische deel van Borneo. We zitten hier vlakbij de grens. De mensen mogen de bebossing op het land wat in eigen bezit is afbranden en dat gebeurd dan ook om er landbouwgrond van te maken. Alleen in Indonesië branden ze gewoon de bossen af terwijl in Maleisië eerst de bomen gekapt worden dit zou minder rook geven. Beiden niet goed natuurlijk voor de natuur. Er wordt hier voornamelijk rijst verbouwd alleen niet zoals op Bali in terrassen maar gewoon op de droge grond. Ook zien we verschillende peperplantages.
Na een half uurtje varen zijn we bij het longhouse. In dit longhouse leven 37 families allemaal in een kamer naast elkaar. Het is een gebouw van wel 100 meter lang en ingeschat zo'n 25 meter breed op palen. Ieder gezin heeft een vloeroppervlakte van zo'n 5 bij 25 meter overdwars op het longhouse. Vooraan de verande, tenminste als je hem onderhoudt bij sommige gezinnen zie je dat het geheel helemaal is ingestort. Daarna de gezamenlijke gang waar iedereen overheen loopt en zit. Dan een afgesloten kamer met daarachter het keukengedeelte.
Koken doen ze hier op een houtvuur dus best wel brandgevaarlijk. Ze hebben dan ook verschillende groepen ingedeeld waarbij deze echt woning voor woning gaan controleren of het vuur wel goed uit is. Eén smeulend stuk hout kan in een half uur het hele longhouse in de fik zetten. De Iban zijn afstammelingen van de koppensnellers. Een groep mannen ging er op uit om andere mannen te doden. Als trofee namen ze dan het hoofd van de vijand mee naar huis. Het kon dat zo'n groep jonge vrijgezellen mannen maanden weg was van huis. Bij thuiskomst stonden dan de vrijgezellen dames/meiden op een rij als ontvangst comitee. Allemaal met een karaf rijstwijn. Ze schonken dan een glas rijstwijn in om vervolgens eerst zelf daar een slok van te nemen om te laten zien dat er geen gif in zat. Daarna dronk de man het glas verder leeg. Zo bij elke jonge dame bij de ingang. Dat konden er wel twintig zijn. De net thuis gekomen werden dus behoorlijk dronken van al die rijstwijn. Maar daar gaat het niet om. Als je een trofee mee naar huis had mocht je een vrouw uitkiezen waar dan mee getrouwd werd. De vrouwen maakte het niet veel uit door wie ze werden gekozen als ze maar aan de man waren. Mocht het gebeuren dat twee mannen voor dezelfde vrouw vielen dan moest dat onderling uitgevochten worden daarbij vielen geen doden. Vrouwen en mannen werden/worden wel al gelijkwaardig gezien. Als er op het land gewerkt wordt sjouwen ze beiden met dezelfde zware manden. Om te kunnen trouwen moesten de mannen dus met een schedel thuiskomen. De vrouwen moesten goed kunnen weven. Als zij dit onder de knie hadden konden ze voor de mannen de mooiste gewaden maken.
Omdat man/vrouw/kinderen en soms zelfs grootouders in één ruimte woonden en sliepen was er weinig ruimte voor privacy. Daarvoor gingen de man en vrouw naar het land op elke land stond een keet waar ook de nacht werd doorgebracht. Privacy had je zo wie zo niet in een longhouse. Het nieuws verspreidt zich daar sneller dan op het internet.
Sonja probeert nog een paar portretten te schieten van de weinige mensen die op de gang zitten. De kinderen zitten allemaal op school en sommige hebben zich teruggetrokken in hun eigen woonkamer. We kunnen alleen de verblijven van de chief zien.
Ook krijgen we nog een aantal traditionele dansen te zien. Waarbij vooral hard wordt geslagen op gamalan gongen en een trom van een pvc buis.
Dan is het tijd voor de presentjes die iedere toerist heeft meegenomen. Op advies van onze gids hadden we kleine zakjes chips gekocht voor de kinderen en thee. Wel van alles 37 omdat er zoveel gezinnen wonen in dit longhouse. Na het uitreiken van de presentjes gaan de inwoners in een kring zitten en wordt alles netjes verdeeld. Zijn de buren er vandaag toevallig niet wordt er keurig een apart stapeltje voor hun gemaakt.
De lunch is in de tussentijd bereidt door onze eigen gids en chauffeur. Heel veel verschillende soorten gekookte groenten en kip curry met witte kleefrijst. We eten zittend op de vloer.
We krijgen nog de lesje 'blaaspijp' schieten. Ze maken deze pijpen van hout. Een pijp van 2 meter lang en 3 cm in doorsnede met aan het uiteinde een mes. De pijp is uitgehold zodat het pijltje met een verdikt uiteinde er precies doorheen past. Als je gaat jagen doen ze gif op het uiteinde van de pijl. Dit is gif is een mix van het gif van een gifkikker, gifplanten en gifslang. Een dier wordt daar door verlamd waarna ze het met hun speer doden. Je moet de speer aan het uiteinde dus vlakbij je mond vasthouden. Daardoor hoef je niet je hele lichaam te draaien als het slachtoffer beweegt daarmee zou je je eigen schuilplek direct verraden. Wij mogen na de uitleg ook even proberen en we zijn geslaagd. Martin alle drie zijn pijlen in de cirkel (heeft het shampoo flesjes schieten uit doucheraampjes vroeger toch nog nut gehad) en Sonja schiet er direct 2 raak. Zo dat hadden ze niet verwacht maar wat wil je aan de blaastechniek zal het niet liggen.
Met het bootje varen we weer terug naar ons eigen longhouse waar we een heerlijke duik in het zwembad nemen.
Op tijd diner want we gaan vanavond mee op de evening walk. Kijken of er nog nachtdieren te vinden zijn. We krijgen vooraf hele spannende instructies zoals als we de geel met zwarte slang zien moeten we snel onze zaklantaarns uitdoen zodat hij ons niet ziet. En dat moet ook als we een hele grote bij tegenkomen. Na 45 minuten kletsnat te zijn geworden van het vele zweet wat weer uit alle poriën druipt zijn we niet verder gekomen dan Rode bosmieren (die overigens wel heel vervelend kunnen steken), Giant mier, een 1000-poot, de poot van een Tarantula in zijn hol en een kleine witte Tarantula die Martin overigens nog zelf had gespot en nog wat andere spinnetjes die overigens wel giftig zouden zijn.
Kortom het viel wat tegen. Geen kikkertjes/slangen of kameleons die hier ook zouden zitten. In ons hutje maar weer even gedoucht en de shirt weer uitgespoeld want dat droogt sneller als een kletsnat shirt van het zweet.
{flike}