11 september 2019 Kota Kinabalu - Danum Valley
Na een hele korte nacht, de wekker ging om 03.15 uur, worden we om vier uur opgepikt door een chauffeur die ons door donker Kota Kinabalu naar de luchthaven brengt. Dit is internationale luchthaven dus ook op dit tijdstip al bedrijvigheid. We hebben de kleine rugtas met daarin de verrekijker nu maar als handbagage mee zodat de tassen binnen de 2x 20 kilo vallen. Van het hotel hebben we twee tasjes meegekregen met ontbijt, prima verzorging hoor van het Meridien Hotel. We vliegen weer met een propellorvliegtuig waar 72 passagiers in kunnen. Nou dat is niet gelukt. Met 14 personen worden we in ruim een uur naar de andere kant (Noordoost) van Borneo gevlogen.
In Lahad Datu landen we op een klein vliegveldje, we lopen naar het gebouwtje en onze bagage komt op een handkar achter ons aan. Ook hier staat er iemand ons keurig op te wachten, we stappen samen met twee Spanjaarden in zijn mooie luxe wagen. Eerst gaan we langs het kantoor van Authentic Borneo Tours daar moeten we een formulier invullen en worden onze paspoorten gecontroleerd. Eigenlijk al de check-in. Vervolgens stappen we in de auto voor de 2,5 uur durende rit naar Danum Valley. Het eerste half uur nog over een redelijke asfaltweg maar dan wordt het al snel een gravel road met de daarbij behorende gaten en kuilen. De chauffeur rijdt gelukkig rustig en beheerst. Al snel rijden we langs de vele palm plantages. Mooie palmbomen maar allemaal keurig in de rij maar daarvoor is wel eerst regenwoud gekapt. Inmiddels zijn ze er hier ook achter dat dat niet zo goed is dus zijn er nu hele stukken 'beschermd' gebied. Eén daarvan is Danum Valley en daar gaan wij dus heen. Maar gelukkig rijden we al snel door het 'secondary rainforest'. Dit houdt in dat er in het verleden wel gekapt is maar dat er inmiddels weer bos ontstaan is.
Gelukkig stoppen we onderweg een paar keer om de benen te strekken en om gebruik te maken van het toilet. Bij de eerste stop zien we een prachtige roofvogel hoog in de boom zitten. Verderop wordt de weg versperd door een groep varkens met jonkies (Beard Headed Pigs). Dit jaar hebben ze extra veel jongen vanwege de 'Mass Flowering' hierdoor zijn er extra veel bloemen en vruchten om op te eten.
Dan zien we plots iets door de bomen gaan. Het zal toch niet een Orang Oetan zijn? Nee, het was een Borneo Gibbon (Hylobates muelleri). Ook een aap behorende tot de groep mensapen net zo als de Orang Oetans en Gorillas. Het is een prachtig beest met een hele zwarte vacht. Helaas ook heel snel. Hij zit nergens stil en verplaatst zich met zijn lange armen en benen razendsnel door de hoge bomen.
Vlakbij de lodge zijn we nog een groep Long Tailed Macaque (Macaca fascicularis). We rijden er bijna voorbij maar dan zien we er één echt heel parmantig rechtop in de berm zitten. Hij blijkt er één te zijn van een hele grote groep want we zien er steeds meer. Ze klimmen heen en weer in de struiken/bomen vlak langs de weg.
We komen aan bij Borneo Rainforest Lodge waar we welkom worden geheten met een ijskoud doekje om ons wat op te frissen. In het hoofdgebouw moet de schoenen allemaal uit. Geen probleem iedereen loopt op blote voeten of sokken. Daardoor blijft het wel allemaal een stuk schoner. Onder het genot van een welkomstdrankje worden we bijgepraat over de lodge. Ook maken we direct kennis met onze gids voor de komende dagen, Melissa. Zij vertelt wat we allemaal gaan doen en het is duidelijk er gaat veel gewandeld worden. Ook krijgen we nog een welkome nek/schouder massage van 5 minuten. Er is hier op het terrein ook een spa en op deze manier maken ze daar leuk reclame voor.
We krijgen de sleutel van onze Premium de Luxe chalet (PD10)
helemaal achteraan op de boardwalk. En wat blijkt we mogen gewoon alle drie de nachten hierin verblijven. Bij boeking bleek dat we hier maar twee nachten konden slapen waarna we zouden moeten verplaatsen naar een minder luxe chalet omdat het gewoon allemaal vol zat. Maar blijkbaar kunnen we dus toch drie nachten in hetzelfde chalet blijven. Waarschijnlijk een upgrade voor ons 20 jarig huwelijk want dat wisten ze wel allemaal.
Als we ons op de kamer een beetje hebben opgefrist en de grote wandelschoenen hebben verruild voor badslippers lopen we terug naar het hoofdgebouw waar we direct kunnen lunchen. En ook hier weer een overdadig buffet waar we van alles kunnen kiezen. Aan tafel worden de glazen voor water voortdurend bijgevuld want door de hoge luchtvochtigheid die het ook hier is, is het wel duidelijk dat je veel moeten drinken. Daar wordt aan alle kanten goed voor gezorgd. Het begon vanochtend al met een tweetal drinkflessen welke we kregen van Borneo Rainforest Lodge al helemaal schoongemaakt en gevuld met heerlijk koel water. Het water kunnen we hier ook altijd bijvullen bij het hoofdgebouw. Het is gefilterd water wat voor ons Europeanen prima is om te drinken. Daar gaan we dan ook maar van uit. We hebben geen andere keuze.
Op de kamer hebben we ook een gevuld minikoelkastje wat allemaal 'complimentary' drankjes bevat. Vooral veel verschillende soorten bier maar ook cola dus genoeg te drinken. Na de lunch genieten we even op ons terras. Het chalet waar we inzitten staat op hoge palen. En we hebben daar een groot balkon aan. Op dat balkon is ook een kleine jacuzzi, een piepklein zwembadje van 2 bij 3 meter waar je welk heerlijk even kan afkoelen en dat met uitzicht op de rivier en de jungle aan de overkant. We zitten hier in het Primair tropisch regenwoud, dat betekent dat er niet mag worden gekapt, van het Danum Valley Conservation Area.
Om half drie worden we verwacht in de grote lodge waar we een presentatie krijgen van een gids over het ontstaan van de Borneo Rainforest Lodge en het waarom. Op de lodge werken alleen maar mensen van Borneo. Tevens gaat een groot deel van het geld wat wij betalen om hier te verblijven naar het 'onderhouden/beschermen' van het primaire regenwoud. Om half vier staat de eerste wandeling op het programma. Gewapend met camera, verrekijker en water gaan we op pad. Ook hebben we speciale 'leech-sokken' aan. Dit zijn over-sokken van dun geweven katoenen stof die je aantrekt over je sokken en broek en vast strikt vlak boven je kuit. Er leven hier tigerleeches (bloedzuigers) welke vooral laag bij de grond op zoek zijn naar bloed. Het zijn een soort kleine wormpjes met een zintuig waarmee ze warmte voelen. Dan kleven ze zich vast aan je en gaan op zoek naar een stuk blote huid. Ze kruipen dan net zolang over je broek totdat ze wat vinden. Ook gaan ze dwars door je gewone sokken heen vandaar de speciale 'over'-sokken. Als ze bij je huid komen zuigen ze zich vast op je huid en bijten dan een opening, daarbij spugen ze wat anti-stollingsmiddel naar binnen en dan gaan ze zich lekker vol zitten zuigen. Je houdt er niets aan over (enge ziektes) maar nadat je hem hebt verwijderd, wat niet echt gemakkelijk gaat, een plekje dat blijft bloeden door het anti-stollingsmiddel. Dat is natuurlijk niet echt fijn in de jungle. Gelukkig hebben wij in de drie dagen dat we hier hebben rondgewandeld geen bezoek gehad van een bloedzuiger wat waarschijnlijk komt omdat het hier heel droog is (het heeft al vijf dagen niet geregend).
We lopen door het bos en zien een wandelende tak (Sticky Insect) wat overigens ook blijkt te kunnen vliegen of eigenlijk zweven. Met wijd gespreide vleugels zagen we zo'n beestje langskomen (het leek op een vlinder) en vervolgens op de tak landen. Vlinders zien we hier ook alleen helaas niet echt makkelijk vast te leggen op een foto. De vlinders fladderen alle kanten op en gaan bijna nooit zitten.
Het is een prachtig jaar waarin we hier zijn want dit jaar was/is het Mass Flowering dit is eens in de zeven jaar en de laatste keer was het al in 2010. Dit houdt in dat alle bomen massaal in bloei staan en veel vruchten produceren. Dit kan je vooral goed vanaf bovenaf zien. Dat zien wij niet want de bomen zijn hier echt heel hoog. De meeste bomen zijn wel hoger dan 20 meter maar er zijn er ook zat van 50 meter hoog. Meestal helemaal begroeid met lianen en epiphyten zodat je eigenlijk nooit de originele boom ziet. Dat is zo wie zo niet makkelijk want ze staan hier vlak op elkaar.
We horen de hele tijd een hoop geschreeuw boven uit de bomen. Waar we eerst denken dat het een zoogdier zou zijn blijkt het een grote vogel te zijn. De Hornbill, een vogel net zo groot als een aalscholver en eigenlijk ziet zijn silhouet er ook zo uit. Alleen vliegt deze heel mooi en gestaag als je hem hoort vliegen klinkt dat net zoals zwanen. Het zijn echt prachtige vogels vooral de Rhinoceros Hornbil. Deze heeft een prachtige gele grote bek en een oranje gekleurd stuk daarboven (de hoorn). De staart is zwart wit gestreept. Het is niet makkelijk om deze vast te leggen maar Martin, die de hele tijd de 200-400 lens meesleept is het gelukt. Je hoort ze de hele tijd en dan is het wel even zoeken in de toppen van de bomen waar ze dan zitten.
We zien ook nog een aantal prachtige hagedissen en als het zonnetje er nog bij komt proberen we ze zo mooi mogelijk vast te leggen op de foto.
Als het beestje in rustte is zit ie tegen de boom aangeplakt maar als hij honger krijgt en kijkt of er een heerlijk vliegje in de buurt zit heft hij zijn kop op. De tweede soort krijgt daarbij een uitsteeksel onder zijn kin waardoor hij er erg dreigend uitziet. Doordat het zonnetje achter hem staat wordt hij bijna doorschijnend.
Als we terugkomen in ons chalet koelen we lekker af (met onderstaand uitzicht) in onze jacuzzi. Het leven is goed. Lekker douchen en dan weer eten. Ook het diner is een groots buffet en in de vitrine kast staat vers fruit en vooral de ananas is overheerlijk. Zo zoet, ongelooflijk.
Als we dachten dat we hier een beetje tot rust zouden komen hebben we het goed mis want om half negen staat de Night Drive op het programma. In wat groot uitgevallen golfkarretjes gaan we op zoek naar het nachtelijke dieren leven hier in de jungle. Achterop staat onze gids Melissa die met een grote lamp in de bomen schijnt. We zijn nog geen 100 meter verwijderd van de lodge of we zien op een pad een prachtige Luipaard Kat een prachtig beestje. Dit is de minst bedreigde wilde kat van Borneo net iets groter dan een huis-tuin-en-keuken kat. Wat een prachtig beestje, het blijft maar voor ons uitlopen zelfs als we alle lampen uitdoen en even wachten springt het weer te voorschijn zodra de lampen weer aan gaan. Hopelijk hebben we er een mooie foto van kunnen maken. Niet eenvoudig natuurlijk in het pikkedonker.
Dan zien we grote vliegende honden. Ze zitten hoog in de boom en eten van de vruchten af en toe lijkt het alsof ze op vliegen en zien we dat de grote vliezen (want vleugels zijn het niet) de vorm hebben zoals vleermuizen.
Dan ziet Melissa hoog in de boom een 'Flying Squirrel' het beestje zit bovenin een wel 50 meter hoge vrijstaande boom. Althans op die hoogte. En dan springt het op en zweeft zo naar een andere boom. Een pracht gezicht. Ook krijgen we nog twee Tarantula's te zien de witte en grote zwarte. Brrr het is maar goed dat we 'veilig' in het karretje zitten. Tarantula's kunnen zo een meter naar je toe springen dua als je te dichtbij bent...
In een andere boom zit een Slow Loris (Nycticebs coucang) een diertje wat lijkt op een lemur en dat heel langzaam beweegt. Ook komen we een aantal slapende vogeltjes tegen waaronder de Black&Crimson pitta. Een felrood vogeltje dat diep in slaap op een tak zit. Best wel veel gezien vanavond.
12 september 2019 Canopy walk / wandeling
Na een wat warme nacht (toch maar weer het dekbed uit de hoes halen vanavond) de wekker weer vroeg. Om zes uur lopen we samen met onze gids Melissa naar de Canopy. Dit is een traject van hangbruggen tussen de boomkruinen. Ze hadden hier een heel lang parcours alleen is een half jaar terug de bliksem ingeslagen in één van de middelste bomen waardoor de Canopy halverwege is onderbroken en je het niet meer helemaal kunnen lopen. Het is een beste tippel naar het begin van de Canopy vooral op de zo vroege ochtend. Hoog in de bomen hangen de grote mistflarden die maar langzaam optrekken.
Al snel zien we de eerste vogeltjes langs vliegen. Waaronder de Borneo Blue Flycatcher. Het vogeltje heeft prachtige witte streepjes op zijn kopje waardoor het ook wel de 'Ninja-bird' wordt genoemd. We zien verschillende vogeltjes in de mooiste kleuren. Ook zien we een geel met zwarte vlekken vogeltje. Best bijzonder. Bij het laatste platform kijken we nog wat rond in de kruinen van de bomen. Heel apart zo over een hangbrug hoog tussen de bomen.
Dan geritsel in de bladeren, een groep Red Leaf Monkeys (Presbytis rubicunda rubicunda), wel acht aapjes slingeren door de kruinen van de bomen. Soms lijkt het net of ze zich gewoon laten vallen en er vanuit gaan dat ze wel weer een tak tegen komen. Eerst dacht ik dat er één bij was met een grote wond op zijn buik maar later op de foto zag ik dat deze een heel klein babytje op zijn buik geklemd had. Prachtig die beestjes zo observeren.
Langzaam lopen we weer terug over de hangbruggen en terug naar de lodge waar we snel ontbijten om ons klaar te maken voor de volgende wandeling.
We lopen nu langs de rivier die we via een grote hangbrug oversteken. We zijn op zoek naar de Orang Oetan waarvan er hier in de omgeving zo'n 60 verblijven. Nu is de 'omgeving' een ruim begrip, dat kan zo maar 30 km verderop zijn. Helaas komen we deze niet tegen maar wel de Makaken welke we gisteren onderweg hiernaar toe ook zagen. Leuke beestjes die lekker druk in de weer zijn met het eten van de vele vruchten die in de bomen hangen.
Ook staan we een tijd stil bij een prachtig vogeltje. Een oranje buik, zwart met witte streep rug/vleugels en het formaat van een merel. Hij heeft ook net zo'n zangrepertoire van een merel. Je hoort dat hij een soort genoot zit na te zingen. Dus Martin ook fluiten. En het vogeltje reageert. Komt steeds dichterbij en probeert het na te fluiten. Eerst de hoogste toon deze heeft hij al snel te pakken en 10 minuten later horen we het hele melodietje 'Die zien we nooit meer terug' door het vogeltje gefloten. Toch grappig. Het beestje is inmiddels ook op 5 meter afstand van ons gaan zitten, kijken waar die mooie fluiter nou zit.
Er zitten hier trouwens heel veel verschillende soorten vogels in de mooiste kleuren. Meestal zie je alleen een glimp maar het sommige blijven gelukkig iets langer zitten.
Dan horen via de walki talki van Melissa dat er bij het uitzichtpunt Orang Oetans zijn gezien. Eerst drie en later ook nog een vierde. Helaas zijn we veels te ver weg om er heen te gaan. Maar wel goed nieuws het was alweer zes dagen terug dat er hier door iemand van de Borneo Rainforest Lodge OO's gespot waren. Hopelijk maken wij het ook nog mee.
Verder zien we weer heel veel vlinders allemaal in de prachtige kleuren en groot. Een spanwijdte van wel 15 cm echt enorm. Echt stil zitten willen ze helaas niet maar met de grote lens lukt het Martin toch om er een paar vast te leggen.
Dan weer een oproep op de walki talki er is een olifant gezien bij de hangbrug welke we net zijn gepasseerd. Ja natuulijk, alleen het was iets langer en dus verder dan we dachten. Dus het werd nog een behoorlijke lange run. Met camera, rugzak, temperatuur van 30 graden en hele hoge luchtvochtigheid. Helaas zijn we net te laat en zien we nog net de bibs van een mannetje de bush in verdwijnen. Het zijn Pygmee Olifanten die hier leven. De kleinste olifanten soort ter wereld. Het is dan een bibs maar we hebben er één gezien. Langzaam lopen we weer richting lodge. We beginnen de benen ook al behoorlijk te voelen. Vanochtend eerst van zes tot acht de Canopy Walk en daarna van half tien tot half twee weer een volgende wandeling.
Dus tijd voor de lunch. En die is weer heerlijk lekkere verse ananas en vooral veel water maar ook heerlijk eten. Daarna even terug naar de kamer waar we de shirts maar weer eens uitspoelen en de broeken die helemaal doorweekt zijn van het zweet op de reling te drogen hangen. Daarna even relaxen want om half vier gaan we weer lopen. We liepen nog langs het pad en daar zat weer een groep Red Leaf Monkey, deze waren op zoek naar water maar helaas het gootje langs de weg stond droog.
Hierdoor waren ze wel goed te zien van heel dichtbij. We hebben ze richting de rivier gestuurd waar nog wel een beetje water doorheen stroomt. Niet zoveel want het heeft al zes dagen helemaal niet meer geregend.
Verder was er deze wandeling weinig te zien helaas. Het kan ook niet altijd mee zitten. Weer terug in de lodge voor een uurtje rust.
Om half zeven weer op pad, nu met zaklantaarn en volledig ingepakt tegen de muskieten. We gaan op avondwandeling. Het is alweer pikdonker, wat hier trouwens heen snel gaat. We lopen over een boardwalk en met onze lantaarn schijnen we de bush in. Als er wat zit weer schijnen de ogen. Helaas zien we niets. Ja er werd een Mousedeer gespot maar helaas wij beiden hebben deze helaas niet gezien. Bij een vijvertje nog wel twee kikkers gezien en een slang.
Teruggekomen lekker gedineerd en vroeg gaan slapen. Vier wandelingen op dag maken je wel moe.
13 september 2019 Viewpoint walk
Iets later kunnen opstaan want we vertrekken pas om acht uur voor de Viewpoint Walk. Dit is een behoorlijk zware wandeling die gaat naar het uitzichtpunt hier tegenover de lodge. Eerst de rivier over en dan begint het langzaam te stijgen, helaas ook wel weer eens dalen waardoor je best vaak moet klimmen. We realiseren ons maar al te best dat we best wel mazzel hebben dat er inmiddels al een week geen druppel water is gevallen. Dan zouden we hier behoorlijk lopen glibberen door de modder en over de boomwortels.
We staan naar beneden te kijken naar de jacuzzi pool, waar nu niet echt veel water staat maar waar je normaal lekker in kan afkoelen, als Martin daar op een tak een prachtige vogel ziet. Het is de Red Bearded Fly Catcher. Echt prachtige groene vogel met een fel roze borst en blauwe streepjes. Ook zien we nog een heel mooi zwart vogeltje met een blauwe staart.
Op het eind is het een klim van 60% steil omhoog. Gelukkig best veel trappetjes maar toch we zweten ons te pletter. Bijna op het hoogste punt stoppen we bij een plek met overblijfselen (botten/stukken schedel) van een begraafplek van de Kadazandusun, de traditionele bevolking van dit gedeelte van Sabah. Jaren terug werden de mensen hoog tegen de berg op begraven in een kist en dan op een richel gezet of in een klein gat. Eigenlijk net zoals we op Madagaskar zagen bij een bepaalde stam.
Het is nog een klein stukje steil omhoog en dan staan we op het uitzichtpunt. We hebben het gehaald dat verdiend een blikje Maleisische AA Drink om onze vocht- en mineralen tekorten weer even aan het vullen. Nu moet je niet denken dat hier een terras is hoor, die hebben we gewoon zelf mee naar boven gesjouwd. Als we weer zijn bijgekomen klimmen we weer naar beneden. Dit is door het oneffen terrein bijna net zo vermoeiend. We komen weer een groep Red Leaf Monkeys tegen. Ze komen af op een tros vruchten wat laag aan een liaan hangt. Eén voor één lopen de aapjes over de liaan en pakken dan snel met hun lange armen een vrucht. Ze durven niet te lang te blijven zitten omdat wij erop een meter of tien vanaf staan. Dus dat is een leuk spelletje. Het zijn trouwens prachtige aapjes met een feloranje lange haren en zwarte gezichtje wat dan weer geen zichtbare beharing heeft.
Bij de Jacuzzi Pool stoppen we even. Er zitten hier van die kleine visjes die de dode huidcellen van je voeten af eten. Dit kan je in Nederland duur laten doen in een speciale schoonheidssalon of zo maar hier gewoon in de natuur. We hebben geen zin om onze wandelschoenen uit te doen. Geen handdoek mee. Maar je hand in het water steken werkt ook. De visjes zitten meteen aan je vingers te plukken. Je voelt gewoon dat ze kleine hapjes nemen.
We lopen verder door de bijna droogstaande rivierbedding als we op de walki talki horen dat een ranger die vooruit gelopen was even verderop Orang Oetans heeft gespot. Dus de looppas erin want je weet nooit hoe lang ze daar blijven.
En ja hoor, hoog in de boom zitten twee Orang Oetans. Moeder Linda van 35 jaar oud en haar dochter Lya van 5 jaar oud.
Jonge Orang Oetans blijven tot hun achtste jaar bij de moeder. Linda is al best op leeftijd want in het wild worden Orang Oetans (Pongo pygmaeus) gemiddeld 30 tot 40 jaar oud. Ze zitten heerlijk bovenin de boom de vruchten te eten die daar hangen. De kleine geeft af en toe een acrobaten show weg door even op zijn kop te hangen aan zijn pootjes en dan weer een tak verderop snoepen van de vruchten. Wat is dit gaaf.
Is het het toch waard geweest dan Martin alle dagen de mega zware (3,5 kilo) 200-400 mm lens mee heeft lopen zeulen hier in het oerwoud. We kunnen er geen genoeg van krijgen maar helaas andere mensen wel dus we lopen met de groep weer terug naar de lodge. Zo dat kan ook weer afgevinkt worden 'Orang Oetans in the Wild'.
Vanmiddag gaan we gewoon helemaal niets doen. We wassen alle doorweekte kleding even uit in de hoop dat het morgen droog de tas kan. Sonja begint aan het bijwerken van het verhaal voor de website wat nog lastig is met de vele wandelingen die we hebben gemaakt.
Om half zeven is het weer omkleden, lange broek, lange mouwen shirt, DEET, camera en verrekijker. We gaan nog een keer op 'night drive'. We staan nog te wachten in de lobby als plots een hevige windvlaag naar binnen waait en net zo plotseling begint het toch te regenen. Echt heel heftig en de wind die erbij gekomen is. Dit is een tropische storm het was de laatste dagen ook heel heet geweest waardoor het zo kan losbarsten. Helaas (maar wel goed) wordt de Night Drive gecancelled omdat er nu ook bomen om kunnen waaien en het dus niet verantwoord is er op uit te gaan.
Dus maar weer eens dineren dat is hier gelukkig geen straf. We nemen de tijd en met een heerlijk bakje thee toe lopen we om acht uur weer terug naar onze lodge. Het is gelukkig net even droog want we lopen met onze camera's los in de hand.
Op de kamer de tas maar alvast ingeruimd want morgen vroeg verlaten we Danum Valley.
{flike}